Plateau
Een dor gebied en voornamelijk hoogvlakte.Spaarzame begroeiing.
Het wild is erg schaars. Alleen in de Rocky Mountains leven bergschapen en herten.
Er is aansluiting naar de prairie.
Het wild is erg schaars. Alleen in de Rocky Mountains leven bergschapen en herten.
Er is aansluiting naar de prairie.
Plateau stammen.
Ja, zult u denken, dat is toch een prairie-indiaan? Nou, u hebt wel een beetje gelijk. De meest bekende stam van het Plateau(hoogvlakte), de Nez Percé, nam veel van de prairiecultuur over. Zelfs de bizonjacht stond uitgebreid op het programma. Deze stam is vooral bekend geworden door de strijd van Chief Joseph(Hinmatoyalakith). Ook b.v. de Palouse, Kutenai en Cayuse namen de cultuur van de prairie op.
De meeste andere indianen leefde van verzamelen wat de natuur opbracht.
Verder jaagde men in de bergen op bergschapen, herten en ander kleiner wild. Er werd ook op zalm gevist. Al in de jaren 1840-50 kwamen deze stammen in verzet tegen de oprukkende kolonisten en daarbij kregen ze ook nog de goeverneur van b.v. Washington tegen zich die hun aanwezigheid niet op prijs stelde. temeer daar er veel reizigers via de Oregontrail binnen kwamen. Het begon met de Cayuse. Nadat de stam werd getroffen door een maselen epidemie en de missionarissen verantwoordelijk achtte, sommige indianen bij de Whitman missiepost meloenen achterover drukten en de Whitmans ook nog dreigden het fruit te vergiftigen barstte de bom. In 1847 werden de Whitmans en 12 andere blanken vermoord. De Cayuse War begon, die duurde tot 1855. Aanvankelijk probeerden de indianen nog de vrede te bewaren. Maar dit werd ondermijnd door de Gold Rush in 1849 waardoor nog meer kolonisten over de trail arriveerden. Na 1855 tekende de stam een verdrag en werden ze opgenomen in het Umatilla Indian Reservation te Pendleton. In 1855 kwamen de Yakama in verzet met name tegen de golddiggers onder leiding van Qualchan en Kamiakin.
De Yakama War begon met de veldslag in Toppenish Creek. De goeverneur van Oregon , George Law Curry gaf bevel ook andere stammen aan te vallen. Zo raakten aanvankelijk vredelievende stammen als Wallawalla, Palouse, Cayuse en Umatilla bij de oorlog betrokken. Ook Leschi, een Nisqually chief mobiliseerde zijn stam en de Muckleshoot, Puyallup en Klickitat stammen. Zelfs de Coeur d'Arlene ( The Battle of Pine Creek en The four Lakes) en de stammmen van Puget Sound raakten betrokken. Soms hadden de indianen succes maar ook vaak het leger. Onderneer de stad Seattle werd aangevallen. Uiteindelijk werd Leschi gearresteerd en opgehangen.
De Plateau stammen kregen het extra zwaar na de Plateau Goldrush in 1860-63. De indianen raakten gaandeweg steeds meer land kwijt en werden uiteindelijk gedwongen zich bij een reservaat te voegen.
Ja, zult u denken, dat is toch een prairie-indiaan? Nou, u hebt wel een beetje gelijk. De meest bekende stam van het Plateau(hoogvlakte), de Nez Percé, nam veel van de prairiecultuur over. Zelfs de bizonjacht stond uitgebreid op het programma. Deze stam is vooral bekend geworden door de strijd van Chief Joseph(Hinmatoyalakith). Ook b.v. de Palouse, Kutenai en Cayuse namen de cultuur van de prairie op.
De meeste andere indianen leefde van verzamelen wat de natuur opbracht.
Verder jaagde men in de bergen op bergschapen, herten en ander kleiner wild. Er werd ook op zalm gevist. Al in de jaren 1840-50 kwamen deze stammen in verzet tegen de oprukkende kolonisten en daarbij kregen ze ook nog de goeverneur van b.v. Washington tegen zich die hun aanwezigheid niet op prijs stelde. temeer daar er veel reizigers via de Oregontrail binnen kwamen. Het begon met de Cayuse. Nadat de stam werd getroffen door een maselen epidemie en de missionarissen verantwoordelijk achtte, sommige indianen bij de Whitman missiepost meloenen achterover drukten en de Whitmans ook nog dreigden het fruit te vergiftigen barstte de bom. In 1847 werden de Whitmans en 12 andere blanken vermoord. De Cayuse War begon, die duurde tot 1855. Aanvankelijk probeerden de indianen nog de vrede te bewaren. Maar dit werd ondermijnd door de Gold Rush in 1849 waardoor nog meer kolonisten over de trail arriveerden. Na 1855 tekende de stam een verdrag en werden ze opgenomen in het Umatilla Indian Reservation te Pendleton. In 1855 kwamen de Yakama in verzet met name tegen de golddiggers onder leiding van Qualchan en Kamiakin.
De Yakama War begon met de veldslag in Toppenish Creek. De goeverneur van Oregon , George Law Curry gaf bevel ook andere stammen aan te vallen. Zo raakten aanvankelijk vredelievende stammen als Wallawalla, Palouse, Cayuse en Umatilla bij de oorlog betrokken. Ook Leschi, een Nisqually chief mobiliseerde zijn stam en de Muckleshoot, Puyallup en Klickitat stammen. Zelfs de Coeur d'Arlene ( The Battle of Pine Creek en The four Lakes) en de stammmen van Puget Sound raakten betrokken. Soms hadden de indianen succes maar ook vaak het leger. Onderneer de stad Seattle werd aangevallen. Uiteindelijk werd Leschi gearresteerd en opgehangen.
De Plateau stammen kregen het extra zwaar na de Plateau Goldrush in 1860-63. De indianen raakten gaandeweg steeds meer land kwijt en werden uiteindelijk gedwongen zich bij een reservaat te voegen.
Van de andere stammen zijn vooral de Modoc bekend. Kintpuash(Captain Jack)vocht bitter tegen de Amerikanen in het gebied van de lavabedden. Andere Modocs waren Scarface Charley , Schonchin John en Hooker Jim, die Jack uiteindelijk verraadde in ruil voor amnestie. De Shaman Curly Headed Docter, onder invloed van de Ghost Dance Religion hitste de militante Modocs op hoewel Jack een andere kant op wilde gaan.
De strijd was begonnen om onenigheid met de Klamath op het reservaat. De Amerikanen luisterden niet naar de argumenten van Kintpuash. Het Amerikaanse leger wilde de indianen onder controle houden. Captain Jack meende, dat als het leger geen hoofdman meer had, het wel uit zijn gebied zou vertrekken. Hij schoot in een woedende bui bij een bijeenkomst Generaal Canby dood. Het leger vertrok niet maar ging tot de aanval over. Allereerst konden de indianen de strijd goed aan verschanst achter de Lavarotsen. De strijd was uiteindelijk hopeloos. Captain Jack moest zich gewonnen geven. Samen met oa. Schonchin John werd hij opgehangen in 1873.
De strijd was begonnen om onenigheid met de Klamath op het reservaat. De Amerikanen luisterden niet naar de argumenten van Kintpuash. Het Amerikaanse leger wilde de indianen onder controle houden. Captain Jack meende, dat als het leger geen hoofdman meer had, het wel uit zijn gebied zou vertrekken. Hij schoot in een woedende bui bij een bijeenkomst Generaal Canby dood. Het leger vertrok niet maar ging tot de aanval over. Allereerst konden de indianen de strijd goed aan verschanst achter de Lavarotsen. De strijd was uiteindelijk hopeloos. Captain Jack moest zich gewonnen geven. Samen met oa. Schonchin John werd hij opgehangen in 1873.
Stammen
1.Nez Percé
2.Umatilla
3.Modoc
4.Klamath
5.Kutenai
6.Yakima
2.Umatilla
3.Modoc
4.Klamath
5.Kutenai
6.Yakima
7.Cayuse
8.Flathead
9.Wallawalla
10.Wasco
11.(Wishram)
12.Paluse
13.Spokane
14.Coeur d'Alene
8.Flathead
9.Wallawalla
10.Wasco
11.(Wishram)
12.Paluse
13.Spokane
14.Coeur d'Alene
Woningen.
Hier doet zich het feit voor dat veel van de prairiecultuur werd overgenomen. De Nez Percé woonden in teepees. Er waren kuilhuizen en eenvoudige hutten in tepeevorm
Hier doet zich het feit voor dat veel van de prairiecultuur werd overgenomen. De Nez Percé woonden in teepees. Er waren kuilhuizen en eenvoudige hutten in tepeevorm
Paarden
De Nez Percé hielden zich ook vooral bezig met het temmen en fokken van paarden. Er kwam zelfs een origineel ras uit voort: de Appaloosa. De naam komt van een onderstam van de Wallawalla , de Paluse of Palouse, die het paardenras oorspronkelijk ontwikkelden. Het paard is altijd herkenbaar aan het gevlekte patroon. Het is nog steeds een gewild ras en prachtig van tekening De paarden stammen af van de paarden die ooit door de Spanjaarden naar Amerika zijn gebracht. Veel paarden verwilderden tot de bekende Mustang. Dankzij deze paarden konden de Nez Percé ook incidenteel deelnemen aan de bizonjacht.
(zie verder Prairie).
De Nez Percé hielden zich ook vooral bezig met het temmen en fokken van paarden. Er kwam zelfs een origineel ras uit voort: de Appaloosa. De naam komt van een onderstam van de Wallawalla , de Paluse of Palouse, die het paardenras oorspronkelijk ontwikkelden. Het paard is altijd herkenbaar aan het gevlekte patroon. Het is nog steeds een gewild ras en prachtig van tekening De paarden stammen af van de paarden die ooit door de Spanjaarden naar Amerika zijn gebracht. Veel paarden verwilderden tot de bekende Mustang. Dankzij deze paarden konden de Nez Percé ook incidenteel deelnemen aan de bizonjacht.
(zie verder Prairie).
Cradleboard
Veel Plateau-stammen namen elementen van de prairiecultuur over. Het cradleboard ( draagwieg) was universeel.
Kinderen werden tijdens werk, reis op de rug meegedragen. De stijl en versiering kon sterk varieren maar de basis bleef het zelfde.
Zie hiernaast en onder vijf vrouwen met hun kroost! De vrouw op plek 2 hieronder heeft een typische plainstyle dress. De gevlochten hoeden zijn weer kenmerkend voor de Cayuse.
Lees verder hieronder bij de Flathead!
Veel Plateau-stammen namen elementen van de prairiecultuur over. Het cradleboard ( draagwieg) was universeel.
Kinderen werden tijdens werk, reis op de rug meegedragen. De stijl en versiering kon sterk varieren maar de basis bleef het zelfde.
Zie hiernaast en onder vijf vrouwen met hun kroost! De vrouw op plek 2 hieronder heeft een typische plainstyle dress. De gevlochten hoeden zijn weer kenmerkend voor de Cayuse.
Lees verder hieronder bij de Flathead!
Flathead
De Flathead maakte onderdeel uit van de Salish. Er waren een aantal met inderdaad afgeplatte voorhoofden. Maar het kwam veel meer vooor bij andere Salish stammen. Het was een misvorming wat voor hen als teken van schoonheid gold. Het werd bereikt door de baby's op hun cradleboard met het hoofd vast te binden en in te snoeren.
Het was ook een teken van vrijheid. Alleen de "vrijen" kregen zo'n behandeling, niet de slaven
De Flathead maakte onderdeel uit van de Salish. Er waren een aantal met inderdaad afgeplatte voorhoofden. Maar het kwam veel meer vooor bij andere Salish stammen. Het was een misvorming wat voor hen als teken van schoonheid gold. Het werd bereikt door de baby's op hun cradleboard met het hoofd vast te binden en in te snoeren.
Het was ook een teken van vrijheid. Alleen de "vrijen" kregen zo'n behandeling, niet de slaven
Beroemde namen.
Chief Joseph
Chief Joseph of, zoals hij heette in zijn eigen taal: Hinmatoyalakith ( donder rollend over de bergen) was leider van de Nez Percé(doorboorde neuzen). Zijn vader droeg dezelfde naam en die had altijd een goede verstandhouding met de blanken inderhouden. De Nez Percé hebben altijd geprobeerd in vrede te leven met de blanken. Toen de laatste hen dwongen om in een reservaat te gaan wonen en hun geliefde Wallowa-valley te verlaten, brak er iets bij ze. Slechts een paar Nez Percé leiders tekenden voor het reservaat. Eén van hen was Jason, een ander was Timothy. Dat gebeurde in de staat Washington al in 1858.
Jonge fanatieke krijgers kregen het op hun heupen en provoseerden de blanken in hun omgeving, waarbij doden vielen.
De stam moest vluchten en het Amerikaanse leger onder generaal Miles ging erachteraan. Dat gebeurde in 1877. Met Chief Joseph gingen mee, zijn broer Allikut en verder White Bird,Toohoolhoolsuit en Looking Glass, die de krijgers aanvoerde. Onderweg werd er op verschillende plaatsen gestreden.
Het leger slaagde er niet in de indianen op de knieën te dwingen. Uiteindelijk wilde Joseph naar Canada vluchten en contact opnemen met Sitting Bull( die daar toen met zijn stam ,de Hunkpapa-Teton, verbleef na de schermutselingen volgend op de slag bij de Little Big Horn in 1876). Dat heeft hij net niet gehaald.
Alleen White Bird haalde dat met een kleine afdeling.
Chief Joseph
Chief Joseph of, zoals hij heette in zijn eigen taal: Hinmatoyalakith ( donder rollend over de bergen) was leider van de Nez Percé(doorboorde neuzen). Zijn vader droeg dezelfde naam en die had altijd een goede verstandhouding met de blanken inderhouden. De Nez Percé hebben altijd geprobeerd in vrede te leven met de blanken. Toen de laatste hen dwongen om in een reservaat te gaan wonen en hun geliefde Wallowa-valley te verlaten, brak er iets bij ze. Slechts een paar Nez Percé leiders tekenden voor het reservaat. Eén van hen was Jason, een ander was Timothy. Dat gebeurde in de staat Washington al in 1858.
Jonge fanatieke krijgers kregen het op hun heupen en provoseerden de blanken in hun omgeving, waarbij doden vielen.
De stam moest vluchten en het Amerikaanse leger onder generaal Miles ging erachteraan. Dat gebeurde in 1877. Met Chief Joseph gingen mee, zijn broer Allikut en verder White Bird,Toohoolhoolsuit en Looking Glass, die de krijgers aanvoerde. Onderweg werd er op verschillende plaatsen gestreden.
Het leger slaagde er niet in de indianen op de knieën te dwingen. Uiteindelijk wilde Joseph naar Canada vluchten en contact opnemen met Sitting Bull( die daar toen met zijn stam ,de Hunkpapa-Teton, verbleef na de schermutselingen volgend op de slag bij de Little Big Horn in 1876). Dat heeft hij net niet gehaald.
Alleen White Bird haalde dat met een kleine afdeling.
Steeds meer krijgers verloren het leven: Ook de belangrijke leiders. Het was hartje winter en koud Vlak voor de grens met Canada was Joseph gewongen om zich over te geven. Dit waren ongeveer zijn woorden:
Het is koud, we hebben honger. De vrouwen en kinderen hebben niet genoeg
kleding en voedsel De krijgers hebben gevochten, er zijn er weinig over.
Sommigen zijn gewond. Mijn broeder(Allikut) is dood, Toohoolhoolsuit is dood.
Hij die de krijgers aanvoerde is dood. Ik ben het vechten moe.
Vanwaar de zon nu staat zal ik nooit meer vechten.
Uiteindelijk werden de indianen gewongen toch naar het reservaat te gaan. Joseph bleef tot zijn dood een verbitterd man, maar een goed leider voor zijn mensen.
Het is koud, we hebben honger. De vrouwen en kinderen hebben niet genoeg
kleding en voedsel De krijgers hebben gevochten, er zijn er weinig over.
Sommigen zijn gewond. Mijn broeder(Allikut) is dood, Toohoolhoolsuit is dood.
Hij die de krijgers aanvoerde is dood. Ik ben het vechten moe.
Vanwaar de zon nu staat zal ik nooit meer vechten.
Uiteindelijk werden de indianen gewongen toch naar het reservaat te gaan. Joseph bleef tot zijn dood een verbitterd man, maar een goed leider voor zijn mensen.
Looking Glass, Toohoohoolsuit,Allikut
Deze Nez Percés mogen zeker genoemd worden naast Chief Joseph. Terwijl hij de grote leiding had over het hele volk. Waren dit de mannen die vooral moesten vechten. Zij waren de aanvoerders van de krijgers.
Keer op keer wisten zij het leger onder bv. Generaal Miles af te slaan. Er werd gevochten in de WhiteBird Canyon, Clearwater Creek, Big hole, Camas- en Canyon Creek, Cow Island en Bear Pawmountains. Maar één voor één moesten zij sneuvelen. Looking Glass, het oorlogsopperhoofd, sneuvelde het laatst, slechts 64 km van de grens. Alleen White Bird, een andere medestrijder wist Canada te bereiken. Chief Joseph moest zich gedwongen overgeven. Dat deed hij aan Nelson Miles.
Deze Nez Percés mogen zeker genoemd worden naast Chief Joseph. Terwijl hij de grote leiding had over het hele volk. Waren dit de mannen die vooral moesten vechten. Zij waren de aanvoerders van de krijgers.
Keer op keer wisten zij het leger onder bv. Generaal Miles af te slaan. Er werd gevochten in de WhiteBird Canyon, Clearwater Creek, Big hole, Camas- en Canyon Creek, Cow Island en Bear Pawmountains. Maar één voor één moesten zij sneuvelen. Looking Glass, het oorlogsopperhoofd, sneuvelde het laatst, slechts 64 km van de grens. Alleen White Bird, een andere medestrijder wist Canada te bereiken. Chief Joseph moest zich gedwongen overgeven. Dat deed hij aan Nelson Miles.
Indianen in het nieuws in de 20e en 21e eeuw
Nelson Wallulatum, een Wasco chief van de Confederated Tribes van Warm Springs is de oprichter van de Middle Oregon Indian Historical Society. Hij was een felle verdediger van de bescherming van de culturele voortbrengselen. Mede ook door hem kwam in 1990 de Native American Graves Protection and Repatriation Act. Culturele items uit museum kunnen zo weer terug aan de indianen geschonken worden. Hij sterft in 2010.
De bizonjacht:
De bizonjacht is weer zeer in trek meldt de Telegraaf op 6 oktober 2005.
In het Yellowstone National Park lopen 4900 bizons rond. Bij de Amerikaanse autoriteiten kwamen maar liefst 6200 aanvragen binnen om in het park op bizons te mogen jagen. Er zijn helaas maar 50 vergunningen beschikbaar voor indianen en nazaten van cowboys.
Aanvullend nieuws vooraf was ook op 3 maart 2005 het verschijnen van alweer de Buffalo Nickel. Sinds 1938 is er weer een munstuk van 5 dollarcent met de beeltenis van de grazende bizon.
In 2007 werd Lavina Washines, lid van de Kah-Milt-Pah ( Rock-Creek Band) van de Yakima (Yakama), gekozen als eerste raadsvrouw van de Yakama Nation Tribal Counsel. Ze kwam al jaren op voor de rechten van haar stam . Dat was onde andere het recht van vissen op de Columbia River.
Nelson Wallulatum, een Wasco chief van de Confederated Tribes van Warm Springs is de oprichter van de Middle Oregon Indian Historical Society. Hij was een felle verdediger van de bescherming van de culturele voortbrengselen. Mede ook door hem kwam in 1990 de Native American Graves Protection and Repatriation Act. Culturele items uit museum kunnen zo weer terug aan de indianen geschonken worden. Hij sterft in 2010.
De bizonjacht:
De bizonjacht is weer zeer in trek meldt de Telegraaf op 6 oktober 2005.
In het Yellowstone National Park lopen 4900 bizons rond. Bij de Amerikaanse autoriteiten kwamen maar liefst 6200 aanvragen binnen om in het park op bizons te mogen jagen. Er zijn helaas maar 50 vergunningen beschikbaar voor indianen en nazaten van cowboys.
Aanvullend nieuws vooraf was ook op 3 maart 2005 het verschijnen van alweer de Buffalo Nickel. Sinds 1938 is er weer een munstuk van 5 dollarcent met de beeltenis van de grazende bizon.
In 2007 werd Lavina Washines, lid van de Kah-Milt-Pah ( Rock-Creek Band) van de Yakima (Yakama), gekozen als eerste raadsvrouw van de Yakama Nation Tribal Counsel. Ze kwam al jaren op voor de rechten van haar stam . Dat was onde andere het recht van vissen op de Columbia River.